Qırımçaq tili
Qırımçaq tili Кърымчах тыльы | |
---|---|
Memleketler: | Qırım (Ukraina) |
Laf etken sayısı: | 785 |
Sınıflaştırma | |
Kategoriya: | Avrasiya tilleri |
Altay tilleri
| |
Elifbe: | kirill elifbesi |
Til kodları | |
ISO 639-1: | yoq |
ISO 639-2: | yoq |
ISO 639-3: | jct |
Qırımçaq tili (öz adı Кърымчах тыльы) - türkiy tillerniñ qıpçaq gruppasına kire ve onıñ içün qumıq, qırımtatar, qaray tillerine yaqındır. XIX asırnıñ soñuna qadar qırımçaqlar öz tiline "çağatay tili" dey ediler. Qırımçaq tili esasen Qırımda keñ tarqalğan. 1989 senesi Şuralar Birliginde 1448 qırımçaq yaşay edi. Olardan 34,9% qırımçaq tilini ana tili dep sayğanlar. Şimdi qırımçaq tili rus tilinen cetleştirilgen. Qırımcaq tilinde esasen 1930-cı senelerniñ ortasına qadar doğğan adamlar laf eteler. "Qırımçaqlar" cemiyetiniñ bergen malümatına köre, qırımçaqlarnıñ tek 15-20% ana tilinde laf ete.
XX asırnıñ başında Aqmescitte ve Qarasuvbazarda qırımçaq tilinde ders bergen 2 başlanğıç mektep açıldı. Qırım MŞSCde sovet ükümetiniñ ilk 10 yıllında qırımçaq balalarınıñ tuvğan tilinde tasil almaq içün başlanğıç mektepler açıldı. 1989 senesinden Aqmescitte çeşit yaşta olğan adamlarğa qırımçaq tilini ögretken mektep faaliyet köstermekte.
Aramey elifbesiniñ esasında qırımçaq yazılarınıñ peyda oluvı, dualarnıñ qadimiy yeudiy tilinden tercimesi lâzim olğanınen bağlı. XX asırnıñ ilk 10 yılında qırımçaq tilinden dersliklerde latin elifbesi qullanıla edi. 1936 senesinden soñra latin grafikası kiril elifbesine deñiştirildi.