Ukraina
|
|
| bayraq | tuğra |
| |
| Milliy şiar: yoq | |
| Gimn: “Ще не вмерла України ні слава, ні воля” | |
| Mustaqillik tarihı | 1991 avgust 24 (ŞSCBden) |
| Resmiy til | Ukrain tili |
| Laf etilgen başqa tiller | Rus tili, Romen tili, Qırımtatar tili, Macar tili, Bulğar tili, Belarus tili, Ğağauz tili, Qırımçaq tili, Qaray tili |
| Paytaht | Kıyiv |
| Eñ balaban şeerler | Kıyiv, Harkiv, Dnipro, Donetsk, Ades, İlbav |
| Devlet qurumı | cumhuriyet |
| • Prezident | Volodımır Zelenskıy |
| • Baş nazir | Denıs Şmıgal |
| Meydanlıq • Cemi • Suv (%) |
43-ünci 603 700 km² - % |
| Eali • Cemi • Eali sıqlığı |
28-inci 68,19 kişi/km² |
| UİM (nominal) • Cemi • Can başına |
199.765.856.765 $[1] ve 160.502.739.236 $[1] |
| UİM (SAQP) • Cemi • Can başına |
|
| İİİ | 0,773[2] |
| Para birlemi | grivna (UAH) |
| İnternet domeni | .ua |
| Telefon kodu | +380 |
| Saat quşağı | UTC+2 |
Ukraina (ukraince Україна, Ukrayina) – şarqiy Avropada bir memleket. Rusiye, Belarus, Lehistan, Slovakiya, Macaristan, Romaniya ve Moldova ile sıñırları bardır. Cenüpte Qara deñiz ve Azaq deñizi buluna.
1991 - 2014 seneleri Qırım Ukraina terkibinde muhtar bir cumhuriyet edi, 2014 senesi Rusiye tarafından alınğanına ve ondan berli de-fakto idare etilgenine baqmadan dünya devletleriniñ çoqusı Qırımnıñ Ukrainağa ait olğanını qabul ete.
Coğrafiya
[deñiştir | kodunı deñiştir]Ukraina esasen bereketli çölden ibaret. Eñ müim özenler — Özü, Turla, Bug ve Siverskıy Donets.
İdariy bölünmesi
[deñiştir | kodunı deñiştir]
- 1 Muhtar cumhuriyet
| qırımtatarca adı | ukraince adı | merkezi | meydanlıq, biñ km2 |
eali, biñ adam |
|---|---|---|---|---|
| Qırım Muhtar Cumhuriyeti | Автономна Республіка Крим | Aqmescit | 26,1 | 2033,1 |
- 24 vilâyet
| qırımtatarca adı | ukraince adı | merkezi | meydanlıq, biñ km2 |
eali, biñ adam |
|---|---|---|---|---|
| Ades vilâyeti | Одеська область | Ades | 33,3 | 2469,0 |
| Çerkası vilâyeti | Черкаська область | Çerkası | 20,9 | 1402,9 |
| Çernigiv vilâyeti | Чернігівська область | Çernigiv | 31,9 | 1245,3 |
| Çernivtsi vilâyeti | Чернівецька область | Çernivtsi | 8,1 | 922,8 |
| Dnipropetrovsk vilayeti | Дніпропетровська область | Dnipro | 31,9 | 3567,6 |
| Donetsk vilâyeti | Донецька область | Donetsk | 26,5 | 4841,1 |
| Jıtomır vilâyeti | Житомирська область | Jıtomır | 29,9 | 1389,5 |
| Harkiv vilâyeti | Харківська область | Harkiv | 31,4 | 2914,2 |
| Herson vilâyeti | Херсонська область | Herson | 28,5 | 1175,1 |
| Hmelnıtskıy vilâyeti | Хмельницька область | Hmelnıtskıy | 20,6 | 1430,8 |
| İlbav vilâyeti | Львівська область | İlbav | 21,8 | 2626,5 |
| İvano-Frankivsk vilâyeti | Івано-Франківська область | İvano-Frankivsk | 13,9 | 1409,8 |
| Kirovograd vilâyeti | Кіровоградська область | Kropıvnıtskıy | 24,6 | 1133,1 |
| Kıyiv vilâyeti | Київська область | Kıyiv | 28,1 | 1827,9 |
| Lugansk vilâyeti | Луганська область | Lugansk | 26,7 | 2546,2 |
| Mıkolayiv vilâyeti | Миколаївська область | Mıkolayiv | 24,6 | 1264,7 |
| Poltava vilâyeti | Полтавська область | Poltava | 28,8 | 1630,1 |
| Rivne vilâyeti | Рівненська область | Rivne | 20,1 | 1173,3 |
| Sumı vilâyeti | Сумська область | Sumı | 23,8 | 1299,7 |
| Ternopil vilâyeti | Тернопільська область | Ternopil | 13,8 | 1142,4 |
| Vinnıtsâ vilâyeti | Вінницька область | Vinnıtsâ | 26,5 | 1772,4 |
| Volın vilâyeti | Волинська область | Lutsk | 20,2 | 1060,7 |
| Zakarpattâ vilâyeti | Закарпатська область | Ujgorod | 12,8 | 1258,3 |
| Zaporijjâ vilâyeti | Запорізька область | Zaporijjâ | 27,2 | 1929,2 |
- 2 mahsus statuslı şeer
| qırımtatarca adı | ukraince adı | merkezi | meydanlıq, biñ km2 |
eali, biñ adam |
|---|---|---|---|---|
| Aqyar | Севастополь | Aqyar | 0,9 | 379,5 |
| Kıyiv | Київ | Kıyiv | 0,8 | 2611,3 |
Eñ büyük şeerler
[deñiştir | kodunı deñiştir]
| adı | ukraince adı | bulunğan vilâyeti | ealisi (2001) |
|---|---|---|---|
| Kıyiv | Київ | Kıyiv vilâyeti | 2,611,327 |
| Harkiv | Харків | Harkiv vilâyeti | 1,470,902 |
| Dnipro | Дніпро | Dnipropetrovsk vilâyeti | 1,065,008 |
| Ades | Одеса | Ades vilâyeti | 1,029,049 |
| Donetsk | Донецьк | Donetsk vilâyeti | 1,016,194 |
| Zaporijjâ | Запоріжжя | Zaporijjâ vilâyeti | 815,256 |
| İlbav | Львів | İlbav vilâyeti | 732,818 |
| Krıvıy Rig | Кривий Ріг | Dnipropetrovsk vilâyeti | 668,980 |
| Mıkolayiv | Миколаїв | Mıkolayiv vilâyeti | 514,136 |
| Mariupol | Маріуполь | Donetsk vilâyeti | 492,176 |
İzaatlar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- ↑ 1,0 1,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Dünya bankı.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Birleşken milletlerniñ İnkişaf programması, 2022.
Ukraina | ||
|---|---|---|
| Vilâyetler | Ades • Çerkası • Çernigiv • Çernivtsi • Dnipropetrovsk • Donetsk • Jıtomır • Harkiv • Herson • Hmelnıtskıy • İlbav • İvano-Frankivsk • Kirovograd • Kiyev • Lugansk • Mıkolayiv • Poltava • Rivne • Sumı • Ternopil • Vinnıtsâ • Volın • Zakarpattâ • Zaporijjâ | |
| Muhtar cumhuriyet | Qırım Muhtar Cumhuriyeti | |
| Mahsus statuslı şeerler | Aqyar • Kiyev | |
| Avropadaki memleketler | ||
|
Almaniya · Andorra · Arnavutlıq · Avstriya · Azerbaycan2 · Belarus · Belçika · Bosna ve Hersek · Bulğaristan · Büyük Britaniya · Çehiya · Danimarka · Ermenistan2 · Estoniya · Felemenk · Finlandiya · Frenkistan · Gürcistan2 · Hırvatistan · İrlandiya · İslandiya · İspaniya · İsveçiya · İsviçre · İtaliya · Latviya · Lehistan · Lihtenşteyn · Litvaniya · Lüksemburg · Macaristan · Malta · Moldova Cumhuriyeti · Monako · Montenegro · Norvegiya · Portugaliya · Qazahistan1 · Qıbrız2 · Romaniya · Rusiye1 · San Marino · Sırbistan · Slovakiya · Sloveniya · Şimaliy Makedoniya · Türkiye1 · Ukraina · Vatikan · Yunanistan | ||
| Aslında mustaqil, amma tanılmağan ya da yarım tanılğan devletler: Kosovo · Pridnestrovye · Şimaliy Qıbrız Türk Cumhuriyeti2 | ||
| 1. Qısmen Asiyada 2. Aslında Asiya qıtasındadır, faqat tarihiy ve siyasiy sebeplerden Avropada olğanı qabul etile. |