Jump to content

Rus tili

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Rus tili
Qazaq tili
русский язык
Memleketler: Rusiye, Belarus, Ukraina, Qazahistan, Qırğızistan, Moldova
Resmiy status: Rusiye, Belarus, Qazahistan, Qırğızistan, Pridnestrovye, Abhaziya, Cenübiy Osetiya
Laf etken sayısı: 164 million (birinici til), 114 million (ekinci til)
Sıralama: 4—7
Sınıflaştırma
Kategoriya: Slavân tilleri
İnd-Avropa tilleri
Slavân tilleri
Şarkiy Slavân tilleri
Rus tili
Elifbe: Kiril elifbesi
Til kodları
ISO 639-1: ru
ISO 639-2: rus
ISO 639-3: rus
Vikipediya Vikipediyanıñ Rusça bölügi bar

Rus tili (laqırdı tilinde urus tili, qazaq tili olaraq da belli; rusça русский язык) – şarqiy slavân gruppasından bir tildir, Rusiyeniñ resmiy tili. Şimdiki künde rus tili Rusiyeden ğayrı bir çoq sabıq ŞSCB memleketlerinde de qullanıla. 20-nci asırda siyasiy ceetten emiyetli tillerden birisi olaraq rusça, Birleşken Milletlerniñ de resmiy tilidir.

Ukrain ve Belarus tilleri rusçağa eñ yaqın tillerdir. Ukraina ve Belarusnıñ şarqiy ve cenübiy rayonlarında da rusça laf etile. Rus tiliniñ peyda olmasında şarqiy slavân şivesi olğan Novgorod şivesiniñ büyük emiyeti olğanı sanıla. Rus tilinde ariflerni yımşatmaq ve qattılaştırmaq içün hususiy arifler bardır. Bular ь ve ъ arifleridir. Ь, ögüne kelgen arifniñ yımşamasına, ъ ise ögüne kelgen arifniñ qattılaşmasına yardımcı ola.

Coğrafiyalıq tarqaluvı

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Rus tiliniñ eñ çoq qullanılğan memleketler Rusiye, Ukraina, Qazahistan ve Belarustır. Başqa sabıq Sovetler Birligi memleketlerinde de laf etile. Sovetler Birligi tarqalğanda çeşit rayonlardaki milletler öz tillerini qullanmağa siyaset keliştirseler de, rusçanıñ emiyeti alâ da bitmegendir. Resmiy olmağan yerlerde mekteplerde rus tili ögretile. Rusça söyleşken 750 000 İsrailli de bardır, bular Rusiyeden İsrailge köçken yeudilerdir.

Rusça 33 ariften meydanğa kelgen ve kiril elifbesiniñ rus tiline uyğunlaştırılğan türüni qullanıp yazıla.

Аа /a/ Бб /b/ Вв /v/ Гг /g/ Дд /d/ Ее /ʲe/ Ёё /ʲo/ Жж /ʒ/ Зз /z/ Ии /i/ Йй /j/ Кк /k/ Лл /l/ Мм /m/ Нн /n/ Оо /o/ Пп /p/ Рр /r/ Сс /s/ Тт /t/ Уу /u/ Фф /f/ Хх /x/ Цц /ʦ/ Чч /ʧ/ Шш /ʃ/ Щщ /ʃː/ Ъъ /'/ Ыы /ɨ/ Ьь /ʲ/ Ээ /e/ Юю /ʲu/ Яя /ʲa/

Wikimedia Commons saytında
Rus tili ile bağlı kategoriya bar.
Slavân tilleri
Ğarbiy Slavân tilleri Aşağı Sorb | Çeh | Kaşub | Knaan | Leh | Pannoniya Rusin | Polab | Pomeran | Silez | Slovak | Slovin | Yuqarı Sorb
Şarqiy Slavân tilleri Qadimiy şarqiy slavân | Ruten | Belarus | Rusin | Ukrain | Rus
Cenübiy Slavân tilleri Eski kilse Slavân | Kilse Slavân | Bulğar | Makedon | Sloven | „Sırb-Hırvat” (Montenegro | Bosnak | Hırvat | Sırb)
Başqa tiller Proto-Slavân | Russenorsk | Slavo-Sırb
İzaat: Ölü tiller