Şefiqa Gasprinskaya
Şefiqa Gasprinskaya | |
---|---|
rusça Шефика Исмаиловна Гаспринская | |
Doğğan künü | 1886 oktâbr 14 |
Doğğan yeri | |
Ölgen künü | 1975 avgust 31 (88 yaşında) |
Ölgen yeri | |
Memleketi | |
Zenaatı | muarrir, cemaat erbabı |
Baba | İsmail Gasprinskiy |
Ana | Zohra Akchurina[d] |
Ömür arqadaşı | Nasib bey Yusifbeyli[d] |
Медиафайлы на Викискладе |
Şefiqa Gasprinskaya (Gaspıralı), (arab hurufatında شَفِیقَە گَصْپْرِینْسكَایَا) (1886 oktâbr 14 - 1975 avgust 31) - jurnalist, cemaat erbabı.
Şefiqa Gasprinskaya 1886 senesi Bağçasarayda ulu qırımtatar maarifçisi İsmail Gasprinskiyniñ qorantasında dünyağa keldi. Evde pek güzel tasil aldı. Pek erte çalışmağa başladı. Başta “Terciman” gazetasınıñ basmahanesinde çalıştı, soñra “Alem-i nisvan” adlı qadınlar içün dergi muarririyetiniñ müdiri oldı. 1906 senesi Gasprinskaya belli azerbaycan erbabı Yusuf Nasipbeylige aqayğa çıqa. 1917 senesi Qırım delegatsıyasınıñ erkânında Şefiqa Gasprinskaya Moskvadaki I Bütünrusiye Musulman Qurultayında iştirak ete. Biraz soñra o I Qırımtatar Qurultayınıñ delegatı olaraq saylana, Aqmescitte açılğan qadınlar içün pedagogika oquv yurtunıñ müdiri olıp çalışa. Direktoriya ükümeti dağıtılğan soñ o, qorantasınen Bakuğa kete, mında pedagogika oquv yurtunda müdir olıp çalışa. Azerbaycanda yüz bergen devrim ve ömür arqadaşı qurşunğa tizilgen soñ Gasprinskaya balalarınen Türkiyege icret ete. İstanbulda öksüzler evinde müdir ola, qırımtatar diasporasınıñ içtimaiy ayatında faal iştirak ete, hayriye faaliyetinen oğraşa. 1930 senesi Gasprinskaya qırımtatar qadınlar birligini meydanğa ketire ve onıñ reisi ola. 1961 senesi fevral 26 künü, İstanbulda Noman Çelebicihanğa bağışlanğan merasimde Şefiqa Gasprinskayanıñ “Çelebicihan şeadeti” serlevalı maqalesi oquldı. (Mezkür maqale “Yıldız” mecmuasında 1995 s. 5-6 sanında basıldı). Şefiqa Gasprinskaya 1975 senesi avgust 31-inde İstanbulda vefat etti.
Menbalar
[deñiştir | kodunı deñiştir]Avdet Gazetası, 2010 s. 40-ıncı san
1917 Rusiye inqilâbı | ||
---|---|---|
Müim vaqialar | Fevral inqilâbı • II Nikolaynıñ terk etüvi • Muvaqqat ükümet • Korinlov isyanı • Oktâbr inqilâbı • Brest Barışı • Rusiyede İçki cenk • Beyaz areketi | |
Adamlar | II Nikolay • Mihail Aleksanroviç • Aleksandr Kerenskiy • Georgiy Lvov • Pavel Milükov • Aleksandr Guçkov • Lavr Kornilov • Vladimir Lenin • Lev Trotskiy • Viktor Çernov • Mariya Spiridonova • Grigoriy Zinovyev • Lev Kamenev • Aleksey Rıkov • Nikolay Buharin • Petr Vrangel • Aleksandr Qolçaq • Anton Denikin • Nikolay Yudeniç • Fanni Kaplan | |
Qırımtatar Milliy areketi | Qırım Halq Cumhuriyeti • Noman Çelebicihan • Asan Sabri Ayvazov • Cafer Seydamet • Seitcelil Hattat • Şefiqa Gasprinskaya • Milliy Fırqa • Ant etkenmen • I Qurultay • Qırımtatar bayrağı |