Jump to content

Qırımtatarlarğa qarşı propaganda

Vikipediyanıñ Qırım aqqında esas maqaleler
QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI


          Şimdilik Devlet Geray bu maqaleni qırımtatar tiline tercime etmekte.
         Eger isteseñiz, yardım ete bilesiñiz.


mini
mini

Qırımtatar milleti aqqında propaganda
Bu maqalede qırımtatar milleti aqqında esas propaganda tezisleri inceleneler ve meydanğa çıqaralar.

«Hainlik»

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Ukrainanı (Ukrainada milliy qurtulış areketi)

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis: Qırımtatarlar Ukrain getmannı Boğdan Hmelnıtskıynı hiyanet ettiler, şunıñ içün o Rusiyede yardım soradı
Aqiqat: Hmelnıtskıy özü belli Qırım hanı III İslâm Gerayda inayetini soradı (Qırım hanı Hmelnıtskıydan yardım soramadı). İslâm Geray Hmelnıtskıyğa red etmedi. 1648 s. mayısnıñ 16 qırımtatarlar qazaqlarnen beraber Sarı Suvlarda (Jovti vodı) Jeç Pospolitanıñ Ştefan Pototski ordularnı yeñdiler. 1648 s. mayısnıñ 26 Korsun yanında qırımtatarlar keni ğalibe qazandılar.

Amma buña baqmadan Boğdan Hmelnıtskıy 1648 s. iyüniñ 8 (belli ğalibelerlden eki afta da keçmedi) Qırım hanına hainlik yapqan. O, İslâm Geraynı haber etmeyik Moskova çarığına Aleksey Mihail oğluna mektüp yazdı ve bu mektüpte Rusiye tarafından imayeni soradı.

1648 s. sentâbrnıñ 23 qırımtatarlar Lviv yanında Hmelnıtskıyna bir qaç ğalibelerni almağa yardım ettiler. Şu ğalibelernıñ soñ Hmelnıtskıy qaysı kere qırımtatarlarğa demeyip Moskovağa elçilikni ciberdi, birligini sorayıp.

Qırım Hanlığı veziri Sefer Ğazı ağa Pereyaslav radasından soñ söyle dedi:

“ Kozacy Zaporożcy 800 lat byli w poddaństwie u królów polskich, potem siedem lat u nas, a my, garnąc ich do siebie i mając nadzieję, że w służbie będą prawi i stali, broniliśmy ich, walczyliśmy o nich z Polską i Litwą, wiele krwi niewinnej wylaliśmy, a niepozwalaliśmy ich krzywdzić. Wówczas Kozaków było tylko 8 000, a my Tatarzy zrobiliśmy ich 20 000. Kozakom to się podobało, gdyśmy ich zasłaniali i z pomocą zawsze przychodzili, wówczas Chmielnicki mnie, Sefergazy-agę w nogi całował i chciał być u nas w poddaństwie wiecznem. Teraz Kozacy sprzeniewierzyli się nam, zdradą od nas odłączyli, zapomniawszy naszą dobroć, poszli do Cara moskiewskiego. Wy, posłowie, wiedzcie o tem, że to zdrajcy i buntowniki, zdradzą Cara tak, jak nas i Polaków zdradzili. Mechmet-girej Car nie zdoła tego zrobić, ażeby na nich wojną nie chodzić i nie niszczyć. Chyba żaden z Krymców i Nogajów nie będzie miał paznogci na palcach rąk swoich, chyba oczy ich ziemia przysypie – wtenczas tylko zdrady i wiarołomstwa kozackiego mścić nie będziemy. ”

Türkiyeni (Viyana dögüşi, 1683)

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis:
Aqiqat

ŞSCBni/Rusiyeni (Ekinci Cian cenki)

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis:
Aqiqat

Ücümleri

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis:
Aqiqat

Qul ticareti

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis:
Aqiqat

Etnogenez

[deñiştir | kodunı deñiştir]

Tezis: Sovet teşviqatı qırımtatarlarnı monğollarnıñ evlâtları olaraq taqdim ete, olar yunanlar, italyanlar, ermeniler, osmanlar qarışıp, «mongoloidligini coydılar».
Aqiqat: Qırımtatarlarnıñ etnogenezinde esas rolni köçebe türkiy halqlar (kimmerler, skitler (işğuzlar), sarmatlar, hunlar, köktürkler, becenekler, qıpçaqlar, burunğı tatarlar ve başqa) oynadılar. Dağlı Qırımda ve cenübiy yalıda türk[1][2][3][4][5][6][7] hristian alanları (aslar) devleti (Qırq Or devleti, Qırım Alaniyası degen bir region), çöllü Qırım – Çuqur Qurğan medeniyetine[8][9] ve sarmatlarğa genetik ceetten bağlı[10][11] qıpçaqlarnıñ toprağı Cengiz Hannıñ qara tatarları (qıyat, merkit, alçın, arğın, barın, şırin, yaşlav, nayman, qoñrat, secevüt ve pek çoq diger qabileler — Sintaşta, Pazırıq ve Andronovo arheologik medeniyeti ve skitlernen bağlıdır[12]) tarafından zapt etildi[13]. Qırımtatarlarnıñ bütün genom boyunca ögrenilmesi olarnıñ skitlernen, sarmatlarnen, em de Qırımnıñ daa çoq qadimiy halqlarınen genetik bağını isbatladı. Böyleliknen, qırımtatarlar ve köçebe otlaq Çuqur Qurğan arheologik medeniyeti arasında doğrudan-doğru bağ isbatlandı[14][8][9].

Mustamlekeciler de qırımtatarlarnıñ etnogenezine belli bir isse qoştılar, Qırım ve Şimaliy Qara deñiz regionınıñ yalılarında (qadimiy yunanlar, cenevizler, venetsiyalılar) öz müstemlekeleri ve alış-veriş postlarını yarattılar. Olar assimilâtsiyağa keçtiler ve qırımtatar tilini menimsep, qırımtatarlarğa qoşuldılar[15]. Lâkin qırımtatarlarnıñ etnogenezinde slavânlar ve monğollarnıñ qoşqan issesi red etildi[16].

Sovet teşviqatı qırımtatarlarnı monğollarnıñ evlâtları olaraq taqdim ete, olar yunanlar, italyanlar, ermeniler, osmanlar qarışıp, «mongoloidligini coydılar». Aslında türk qıpçaqlarda, alanlarda, skiflerde, sarmatlarda mongoloid menligi yoq edi. Lâkin bir çoq qırımtatarlar «yunanlarnıñ evlâtları» olğanları içün monğollar kibi degilmiz degen teşviqatqa inanmaqnı devam eteler. Genetika qırımtatarlarnıñ Qırımda «âbancı» olğanlarını isbatlamaq içün olarğa qarşı sovet yalanlarını ve teşviqatlarını red etip, qırımtatarlarnıñ qadimiy Çuqur (Yamnaya) köçebe qurğan arheologik medeniyetinen bağını kösterdi[14], bu medeniyet (yazısı olmağan ve iç bir sebepsiz indi-avropa ilimi tarafından «indi-avropa» dep yazılğan edi), vastasız delillerge köre, türkiy edi, bu ise italân tilşınas Mario Alinei tarafından isbatlanğan[17]. Genetik ceetinden bu arheologik medeniyetniñ başqa kimsenen degil de, qırımtatarlarnen bağlı olğanı isbatlandı[8][9].

Rus vikipediyasında propaganda

[deñiştir | kodunı deñiştir]
Rus Vikipediyasına has olğan teşviqat maqalesi misali.

Rus Vikipediyasında açıqtan-açıq teşviqat maqalesi – «Ekinci cian cenkinde qırımtatarlarnıñ kollaboratsionizmi». Propagandanıñ maiyeti endi şekillengen tezisni tasdıqlağan mahsus seçilgen menbalarğa kelip çıqa, bu tezisni red etecek menbalar sadece itibarğa alınmay. Bundan ğayrı, maqale qırımtatarlarnıñ kollaboratsionizmni qayd etmeknen qaynay, Qırımda ruslar arasında büyük cinayetlernen bağlı olğan işbirlikni bütünley közge almay[18]. Öz teşviqatını zornen itemek içün, rus Vikipediyası administratorlarnıñ tolu razılığınen, aqça içün çalışqan ve bir qaç esap qullanğan adamlar gruppaları qullanıla[19][20].

Qırımtatarlarnıñ sürgün etilmesi sebebinden maqaleni rus Vikipediyasınıñ azaları tarafından öyle ğayretnen toldurılğanı açıqtır. Eger sürgünlik olmağan olsa, bu «Romankolar» ve «Pıhalovlar» olmaz ve Vikipediyada öyle maqale olmaz edi.

İştirakçiler qırımtatarlarnıñ cenkte qızıl ordu tarafında iştirak etmelerini er türlü gizlemege areket eteler. Fakt gizlidir ki, Qırımda partizan areketiniñ esasını qırımtatarlar teşkil eteler. Sovetler Birligi Qaramanı unvanına 24 qırımtatar namzetlikke kösterilgeni añılmay. Qızıl Ordudaki qırımtatarlar aqqında ayrı maqale yoq.

Qırımtatar qaramanlarıñı, meselâ, Sovetler Birliginiñ üç defa qaramanı, umumen eñ muvafaqiyetli sovet uçucılarından biri olğan Amet-Han Sultannı, vesiqalarına ve şahsiy fikirine baqmadan, «lak» kibi köstermeg tırışalar.

Bazı qırımtatarlarnıñ Sovetler Birligine qarşı çıqqan sebepleri tolusınen aydınlatılmay. Ve bu müim bir sebepler kompleksidir: şu cümleden, 1920-1920 seneleri qırımtatar intelligentsiyasınıñ yoq etilmesi, Qırımda 1920-nci senelerniñ suniy açlığı, onıñ neticesinde esasen qırımtatarlar elâk olğan (110 biñ qurbandan 76 biñ qırımtatar), general Vrangelniñ yeñilmesinden soñ Zemlâçka, Bella Kun ve digerleri başlıqlıqta proletar ve deñizcilerniñ kütleviy vahşiylikleri. Ve medeniy mülkni yoq etmek, camilerni cemaat tualetlerine çevirmek, mollalarnı taqip etmek kibi bütünsovet siyaseti.

İhtar

[deñiştir | kodunı deñiştir]
  1. ↑ ÖZTÜRK, UFUK (15 Temmuz 2013). "TASAVVUFA GİRİŞ (2) - TASAVVUFUN TARİHİ (BÖLÜM 1)". ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ: 1-20. doi:10.24082/abked.2013.07.001.
  2. ↑ KOÇAK, Zülfiye (1 Ocak 2015). "HASAN TAŞKIRAN, SELÇUKLU DEVLETLERİNDE SUİKASTLAR, SELENGE YAYINLARI, İSTANBUL 2". The Journal of Academic Social Science Studies. 6 (Number: 36): 513-513. doi:10.9761/jasss2895. ISSN 2147-2971.
  3. ↑ ^ Almond, Ian (2009). Two Faiths, One Banner. I.B.Tauris. ISBN 978-0-7556-1411-0.
  4. ↑ Skjærvo, P. O. (Şubat 1985). "Klaus Rõhrborn and Wolfgang veenker(ed.): Sprachen des Buddhismus in Zentralisien. Vorträge des Hambruger Symposions vom 2. Juli bis 5. Juli 1981. (Verõffentlichungen der Societas Uralo-Altaica. Bd. 16.) vi [142] pp. Wiesbaden: In Kommission bei Otto Harrassowitz, 1983. DM 84". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 48 (1): 148-149. doi:10.1017/s0041977x00027270. ISSN 0041-977X.
  5. ↑ MUSUL, Gizem (25 Ocak 2018). "A. N. ÖZDAL, Ortaçağ Ekonomisi ve Müslüman Tüccarlar (X-XIV. Yüzyıllar). İstanbul 2016. Selenge Yayınları, 584 sayfa. ISBN 9786054944095". LIBRI Kitap Tanitimi, Elestiri ve Ceviri Dergisi (4): 13-17. doi:10.20480/lbr.2018004. ISSN 2458-7826.
  6. ↑ Sinor, Denis, (Ed.) (1 Mart 1990). "The Cambridge History of Early Inner Asia". doi:10.1017/chol9780521243049.
  7. ↑ Kāshgarī, Maḥmūd; Atalay, Besim (1985). Divanü Lûgat-it-Türk tercümesi. I. Türk Dil Kurumu. s. 135. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 https://www.researchgate.net/publication/314493668_Genetic_differentiation_between_upland_and_lowland_populations_shapes_the_Y-chromosomal_landscape_of_West_Asia Three Yamnaya samples belong not only to the eastern branch in general, but to a specific sub-branch identified in a present-day sample from the Crimean Tatar population: I0231 and I0429 are GG625 derived, and I0444 is 17146508 derived (this SNP was identified in the our Crimean Tatar sample but not shown on the tree as the call rate was less than 90%). To summarize, the ancient Yamnaya genomes published in (Haak et al. 2015; Mathieson et al. 2015) do not belong to the main Western European branch R-L51, but most do belong to the eastern branch R-GG400, which we identified in present-day East Europeans.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 https://генофонд.рф/?page_id=23975 Но на филогенетическом дереве R1b все (кроме одного) образцы Y-хромосом носителей ямной культуры. расположились не на западной, а на восточной ветви гаплогруппы. Один образец попал на третью ветвь гаплогруппы, которая отделилась от общего ствола ранее и сегодня либо очень редка, либо исчезла. Восточных вариантов R1b у западноевропейцев практически нет, а значит, версия, что именно ямники принесли эту мужскую линию в Западную Европу, опровергается. Зато эти варианты найдены у современных жителей Причерноморья (крымских татар).
  10. ↑ Генофонд татар: историко-генетическое исследование. Гаплогруппы Y-хромосомы / М.М. Акчурин и [др.] — Казань : Институт истории им. Ш. Марджани АН РТ, 2021. — С. 91-92. Возраст общего предка для носителей R1b-Y14051 находится в диапазоне 1900–1150 лет до настоящего времени. <...> В первую очередь было отмечено наличие этой линии у большинства представителей казахского рода Кара-кыпшак, а также некоторых представителей каракалпакских кыпчаков, башкирских кыпсаков и крымскотатарских кыпчаков.
  11. ↑ К ВОПРОСУ О МИГРАЦИЯХ И ПРАРОДИНЕ КЫПЧАКОВ. ГЕНЕТИЧЕСКИЙ АСПЕКТ Сублад R1b-M73 является общей генетической линией носителей этнонима кыпчак разных народов
  12. ↑ Юсупов Ю. М. О некоторых направлениях исследований ногайского генофонда // Ногайцы: XXI век. История. Язык. Культура. От истоков - к грядущему. — Черкесск : КЧИГИ, 2019. — С. 139.
  13. ↑ Lkhagvasuren, Gavaachimed. Molecular Genealogy of a Mongol Queen’s Family and Her Possible Kinship with Genghis Khan (en), PLOS ONE (14 вер. 2016 р.), бит  e0161622.
  14. ↑ 14,0 14,1 Агджоян А. Т. Генофонд коренных народов Крыма по маркерам Y-хромосомы, мтДНК и полногеномных панелей аутосомных SNP. — Москва : Институт общей генетики им. Н.И. Вавилова Российской академии наук и лаборатория популяционной генетики человека Федерального государственного бюджетное научное учреждение «Медико-генетический научный центр», 2018. — С. 20.

    Три генетических слоя – «морской», «переднеазиатский» и «степной» - отражают основные источники формирования популяций Крыма за последние три тысячелетия, но вряд ли исчерпывают все. Пилотный этап анализа полных Y-хромосом в рамках только трех гаплогрупп - G1, N3 и R1b - обнаружил связи с ... геномами индивидов из степей Евразии бронзового века (ямной археологической культуры).
  15. ↑ Агджоян, 2018
  16. ↑ Агджоян А. Т. Генофонд коренных народов Крыма по маркерам Y-хромосомы, мтДНК и полногеномных панелей аутосомных SNP. — Москва : Институт общей генетики им. Н.И. Вавилова Российской академии наук и лаборатория популяционной генетики человека Федерального государственного бюджетное научное учреждение «Медико-генетический научный центр», 2018. — С. 17.
  17. ↑ Mario Alinei, Quaderni di semantica, vol. 26, «Interdisciplinary and linguistic evidence for Paleolithic continuity of Indo-European, Uralic and Altaic populations in Eurasia, with an excursus on Slavic ethnogenesis», 2003
  18. ↑ Коллаборационизм в Крыму во время Нацистской оккупации
  19. ↑ ru:Википедия:Проверка участников/Wikki Quicky
  20. ↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0:Bolboschoenus
Bu tamamlanmağan bir maqaledir. Onı tüzetip ya da tamamlap Vikipediyağa yardım ete bilesiñiz.
“https://crh.wikipedia.org/w/index.php?title=Qırımtatarlarğa_qarşı_propaganda&oldid=233467” saifesinden alınğan