Qırım hanları
Aşağıda Qırım Hanlığını üküm etken Geray sülâlesine ait olğan hanlarnıñ hronologik cedveli buluna.
| Saltanat seneleri | Adı | Arap urufatında | İzaat |
|---|---|---|---|
| 1441 - 1466 | I Hacı Geray | ۱خاجى كراى | ilk sefer |
| 1466-1467 | Nur Devlet | نور دولت | ilk sefer |
| 1467 | I Meñli Geray | ۱منكلى كراى | ilk sefer |
| 1467-1469 | Nur Devlet | نور دولت | ekinci sefer |
| 1469-1475 | I Meñli Geray | ۱منكلى كراى | ekinci sefer |
| 1475 | Ayder | حيدر | |
| 1475-1476 | Nur Devlet | نور دولت | üçünci sefer |
| 1476-1477 | Geraylar vaqtınca Qırım tahtını coydı | ||
| 1477-1478 | Nur Devlet | نور دولت | dörtünci sefer |
| 1478-1515 | I Meñli Geray | ۱منكلى كراى | üçünci sefer |
| 1515-1523 | I Mehmed Geray | ۱محمد كراى | |
| 1523-1524 | I Ğazı Geray | ۱غازى كراى | |
| 1524-1532 | I Saadet Geray | ۱سعادت كراى | |
| 1532 | I İslâm Geray | ۱اسلام كراى | |
| 1532-1551 | I Sahib Geray | ۱صاحب كراى | |
| 1551-1577 | I Devlet Geray | ۱دولت كراى | |
| 1577-1584 | II Mehmed Geray | ۲محمد كراى | |
| 1584 | II Saadet Geray | ۲سعادت كراى | |
| 1584-1588 | II İslâm Geray | ۲اسلام كراى | |
| 1588-1596 | II Ğazı Geray | ۲غازى كراى | ilk sefer |
| 1596 | I Fetih Geray | ۱فتح كراى | |
| 1596-1607 | II Ğazı Geray | ۲غازى كراى | ekinci sefer |
| 1607-1608 | Toqtamış Geray | طوقتامش كراى | |
| 1608-1610 | I Selâmet Geray | ۱سلامت كراى | |
| 1610-1623 | Canibek Geray | جانبک كراى | ilk sefer |
| 1623-1628 | III Mehmed Geray | ۳محمد كراى | * |
| 1628-1635 | Canibek Geray | جانبک كراى | ekinci sefer |
| 1635-1637 | İnayet Geray | عنايت كراى | |
| 1637-1641 | I Bahadır Geray | ۱بهادير كراى | |
| 1641-1644 | IV Mehmed Geray | ۴محمد كراى | ilk sefer |
| 1644-1654 | III İslâm Geray | ۳اسلام كراى | |
| 1654-1666 | IV Mehmed Geray | ۴محمد كراى | ekinci sefer |
| 1666-1671 | Adil Geray | عادل كراى | |
| 1671-1678 | I Selim Geray | ۱سليم كراى | ilk sefer |
| 1678-1683 | Murad Geray | مراد كراى | |
| 1683-1684 | II Hacı Geray | ۲خاجى كراى | |
| 1684-1691 | I Selim Geray | ۱سليم كراى | ekinci sefer |
| 1691 | III Saadet Geray | ۳سعادت كراى | |
| 1691-1692 | Safa Geray | صفا گرای | |
| 1692-1699 | I Selim Geray | ۱سليم كراى | üçünci sefer |
| 1699-1702 | II Devlet Geray | ۲دولت كراى | ilk sefer |
| 1702-1704 | I Selim Geray | ۱سليم كراى | dörtünci sefer |
| 1704-1707 | III Ğazı Geray | ۳غازى كراى | |
| 1707-1708 | I Qaplan Geray | ۱قاپلان كراى | ilk sefer |
| 1709-1713 | II Devlet Geray | ۲دولت كراى | ekinci sefer |
| 1713-1715 | I Qaplan Geray | ۱قاپلان كراى | ekinci sefer |
| 1716-1717 | III Devlet Geray | ۳دولت كراى | |
| 1717-1724 | IV Saadet Geray | ۴سعادت كراى | |
| 1724-1730 | II Meñli Geray | ۲منكلى كراى | ilk sefer |
| 1730-1736 | I Qaplan Geray | ۱قاپلان كراى | üçünci sefer |
| 1736-1737 | II Fetih Geray | ۲فتح كراى | |
| 1737-1740 | II Meñli Geray | ۲منكلى كراى | ekinci sefer |
| 1740-1743 | II Selâmet Geray | ۲سلامت كراى | |
| 1743-1748 | II Selim Geray | ۲سليم كراى | |
| 1748-1756 | Arslan Geray | آرسلان كراى | ilk sefer |
| 1756-1758 | Halim Geray | حليم كراى | |
| 1758-1764 | Qırım Geray | قريم كراى | ilk sefer |
| 1765-1767 | III Selim Geray | ۳سليم كراى | ilk sefer |
| 1767 | Arslan Geray | آرسلان كراى | ekinci sefer |
| 1767-1768 | Maqsud Geray | مقصود كراى | |
| 1768-1769 | Qırım Geray | قريم كراى | ekinci sefer |
| 1769-1770 | IV Devlet Geray | ۴دولت كراى | ilk sefer |
| 1770 | II Qaplan Geray | ۲قاپلان كراى | |
| 1770-1771 | III Selim Geray | ۳سليم كراى | ekinci sefer |
| 1771-1775 | II Sahib Geray | ۲صاحب كراى | * |
| 1775-1777 | IV Devlet Geray | ۴دولت كراى | ekinci sefer |
| 1777-1782 | Şahin Geray | شاهين كراى | ilk sefer |
| 1782 | II Bahadır Geray | ۲بهادير كراى | |
| 1782-1783 | Şahin Geray | شاهين كراى | ekinci sefer |
* Canibek Geray (1624 s.) ve Maqsud Geraynıñ (1771-1772 ss.) saltanatları cedvelde kösterilmegen. Bu hanlar Osmanlı sultanı tarafından resmiy olaraq tasdıqlanğanına baqmadan tahtta yer alıp Qırım Hanlığını idare etmegenler. Aslında bu vaqıtlarda Qırımnı III Mehmed Geray ve II Sahib Geray idare etkenler.
Bazı menbalarda añılğan Şahbaz Geray (1787-1789) ve Baht Giray (1789-1792), 1783 senesi Rusiye tarafından işğal etilgen Qırım Hanlığını idare etmegenleri içün cedvelge kirsetilmegen.
Arap urufatında Geray ismi ananege binaen كراى olaraq (yani گ yerine ک ile) yazılğan edi.
Bağlantılar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- Qırım hanlarınıñ hronologik cedveli 10 dekabrniñ 2011 s. arhivlengen. (Rusça)