Taş devri

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI

Taş devri - tarihtan evel olğan zamannıñ büyük müddeti (insaniyet tarihındaki eñ uzun devri)[1]. Bu zaman içinde insanlar, iş aletleriniñ işlep çıqarılması içün taşnı qullana ediler, madenniñ işlev tarzfenligi olmağan edi. Aynı vaqıtta kereste, kemik qullanıla edi, keççe balçıqnıñ işlev tarzfenligi peyda olğan, ondan savut yapıla edi.

Asırlarnıñ üçlük shemasını (taş, baqır, maden) 1836 senesi dan atiqiyatçı, Köpengagen atiqiyatçı müzeydeki toplamınıñ saqlayıcısı H. Tomsen teklif etip, nazariy tarzda esaslağan.

Umumiy tasvir[deñiştir | kodunı deñiştir]

Taş aletleri, taşnıñ türlü çeşitlerden işlep çıqarıla edi. Böyleliknen, çaqmaqtaş ve kireçtaş şistleri kesken aletler ve silâ içün qullanıla ediler, siya mermer ve qum taştan iş aletleri işlep çıqarıla ediler, misal olaraq, el degirmenler içün taşlar. Daa kereste, kemik, qabuq, sığın boynuzı, mamont filtişleri keniş sürette qullanıla edi.

Bu devirde tarzfenliklerni keñ sürette qullanuv, ilk sefer emiyetli tarzda insan inqqiyatına tesir etken. İnsannıñ yaşayış miqyası, Şarqiy Afrikanıñ savannalarından dünyanıñ diger köşelerine qadar kenişlengen. Taş devriniñ soñunda bazı kiyik ayvanlarnı ev tarzına alıştıruvı olıp, madenniñ işlep çıqarılması içün baqır ham madeniniñ iritüvi başlanğan. Taş deviri, insaniyet inkişafınıñ tarihtan evel zamanlarına ait, çünki o vaqıt adamlar daa yazıp olamay ediler ( o ise - tarihiy yıl saylavnıñ ananeviy başlanuvını tasvirley).

  1. Nicholas Toth and Kathy Schick (2007). Handbook of Paleoanthropology 13 aprelniñ 2020 s. arhivlengen.. Springer Berlin Heidelberg. с. 1963. ISBN 978-3-540-32474-4