Qırım inciri

Qırım İnciri — ukrain-qırımtatar edebiy leyhası. Leyha çerçivesinde şair, nesirci ve tercimanlar içün yarış, yarış finalistleri mukâfatlanuvnen beraber aynı adlı medeniy ve içtimaiy-siyasiy tedbirli festival keçirile, ve yarış finalistleriniñ eserleri kirgen antologiya kitabı neşir etile. Leyha qırımtatar tili ve edebiyatınıñ tarqaluvı ve inkişafına yardım etmek, ukrain edebiyatında Qırım ve qırımtatarlar mevzusını aktualleştirmek, eki medeniyetni daa teren ögrenmek içün eki taraflı tercimelerniñ peyda olmasına yardım etmek maqsadınen teşkil etildi.

Tarih

Leyhasınıñ tesisçisi — Alim Aliyev, Qırım Evi tarafından desteklengen. Ğaye ve yarış qaideleri müellifi ve yarış kuratorı Anastasiya Levkova. Yarış 2018 senesi iyül ayında tesis etildi, birinci festival ise aynı yılnıñ soñunda keçirildi. 2019 senesi mayıs ayında "Qırım inciri" ukrain-qırımtatar antologiyası taqdim etildi, oña birinci yarışnıñ finalistleriniñ eserleri kirsetildi. Kelecek yarışlar 2019, 2020, 2021-2022, 2023-2024 seneleri keçti.

Nominatsiyalar

Birinci yarışnıñ nominatsiyaları:

• Ukrain tilinde Qırım aqqında nesir;
• Qırımtatar tilinde nesir;
• Ukrain tilinde Qırım aqqında şiiriyet;
• Qırımtatar tilinde şiiriyet;
• Ukrain tilinden qırımtatarcağa ve aksine bediiy metinniñ tercime etilmesi;
• Qadın baqışı (ukrain tilinde Qırım aqqında ya da qırımtatar tilinde);

Kelecek yarışlarda "Qadın baqışı" nominatsiyası "Bala edebiyatı (Qırım aqqında ukrain ya da qırımtatar tilinde)" ile deñiştirildi, tercimeler içün eki nominatsiya yaratıldı. Beşinci yarışta (2023-2024 seneleri) "Qırım aqqında esseistika (ukrain ya da qırımtatar tilinde) " nominatsiyası qoşuldı. Er yıl şu mukâfatlar da berile: "Azatlıq sözleri" - olarnı apishaneden bergen bütün müelliflerge, Kremlniñ Qırım mabüslerine. Ekinci yarıştan (2019 senesinden başlap) böyle unvanlarnı Osman Arifmetov, Asan Ahtem, Nariman Celâl, Server Mustafayev, Vadim Siruk qazandılar. "Qırımtatar edebiyatınıñ inkişafına qoşqan issesi içün" Tair Halilov (2018), Şükri Appaz (2019), Uriye Edemova (2020), Şeryan Ali (2023). 2019 senesinden başlap "Qırım inciri" festivaliniñ başında "İncir nutqu" ananesi kirsetildi. 2019 senesi İncir nutqunı Nariman Celâl, 2020 senesi - Ada Rogovtseva, 2022 senesi - Timoti Snayder ayttı. Bütün bu çıqışlar antologiyalarda derc etilgen edi.

Yarış neticesinde çıqqan antologiyalar

• «Кримський інжир / Qırım inciri» (mor tüslü) 2019 senesi, Vıdavnıtstvo Starogo Leva neşriyatı
• «Кримський інжир. Демірджі / Qırım incirleri. Demirci» (sarı tüslü) 2020 senesi, Vıdavnıtstvo Starogo Leva neşriyatı
• «Кримський інжир. Чаїр / Qırım inciri. Çayır» (firüze tüslü) 2021 senesi, Vıdavnıtstvo Starogo Leva neşriyatı
• «Кримський інжир. Куреш / Qırım inciri. Küreş» (pempe tüslü) 2023 senesi, Vıdavnıtstvo Starogo Leva neşriyatı