Lıman (Çuguyiv rayonı)

Lıman (ukraince Лиман) — Ukrainadaki köy, Harkiv vilâyetiniñ Çuguyiv rayonında. Ealisi 4184 adam. Yerli özidare organı – Lıman köy şurasıdır.

Coğrafiya

Köy Lıman gölüniñ yanında, Siverskiy Donets özeninden 7 km uzaqlıqta (sol yalı), Slobojanske köyüne qoşulğan, köyniñ territoriyasında bir qaç göl, hususan Svitliçne gölü, Çayka gölü bar.

Köyniñ etrafında çoq suv aqqan batırlıqlar bar, olarnıñ arasında Quru Liman yolu, Komişuvate yolu, Oçerevate göl yolu, Gorila Dolina yolu bar.

Zanka demiryol stantsiyası 4 km uzaqlıqta.

Adnıñ peyda oluvı

Köyniñ adı derya ağzında yerleşkeninden peyda oldı. Bugünki künde Liman — Siverskiy Dinets özeni yerindeki göldir. Ukrainada aynı adlı bir qaç qasaba bar.

Tarih

1660 senesi — temel qoyulğan tarihı.
1679 senesi köy İzüm mudafaa sızığına kirdi.
1682 — Lıman (başqa qasabalarnen beraber) Harkov kazak slobid polkından İzümge avuştırıldı. Yüz şeerçik edi, Lımanska yüz.
1699 senesi — İzüm qazaq polkunıñ yüksek ofitserleri cedveline köre, Lıman yüzbaşı Grihoraş Paşkovskiydir.[1]
1732 senesi yapılğan halqnı esapqa aluvğa köre, Limanda kilselerniñ yanında üç mektep bar, olarda 8 bitam ocalıq ete.
1736 senesi — Andriy Boguslavskiy Lıman yüzbaşı oldı.
1750 senesi — Muqaddes Haçnıñ Yükseltilmesi kilisesi quruldı[2].
1762 senesi — Bışkin köyünden kelgen ruhaniy Mihaylonı urğanı içün Layman yüzbaşı Vasil Boguslavskiy ekskommunikatsiyağa mahküm etildi.
1798 - prihodlılarnıñ esabına yerli Layman mimarlıq mektebiniñ ağaçtan yapılğan Arhangel - Mihail (Arhangel) kilsesi quruldı, ukrain barokkosı üslübinde, yerli Lıman mimarlıq mektebiniñ. 20-nci asırnıñ başında yoq etildi.
Lıman şeerinde dört yarmalıq keçirildi: Fomin aftasına, iyülniñ ekisinde, oktâbrniñ birinde, noyabrniñ birinde;
1785 senesi yapılğan halqnı esapqa alğan malümatqa köre, bular:

1481 arbiy sakin;

yardımcılar 906 can;

112 işçi;

sabıq qadı Lısovskiyniñ tabiyleri 20 can.

Limandaki prihodlılar böyle ediler:

1730 — 1480 erkek, 1421 qadın;

1750 — 1735 erkek, 1608 qadın;

1770 — 1907 erkek, 1821 qadın;

1790, 2273 erkek, 2340 qadın;

1810 senesi — 1914 erkek, 1866 qadın;

1830 — 2184 erkek, 1945 qadın;

1850 senesi — 1951 erkek, 2117 qadın.

1945 senesi avgust ayında mında Svâtkova Velika köyünden ukrainler köçürildi ve sovet agitatorları vade ettiler kolhoz cenneti yerine açlıqtan şişken ve ölümge maһküm olğan köylülerni kördiler. Şunıñ içün de muhacirler gizliden geceleri Ğarbiy Ukrainağa qaçalar.

Ealiniñ sayısı

Til

2001 senesi saylavğa köre ealisiniñ ana tilinde dağılımı:

Til	Sayıs	Yüzde
ukrain tili	3925	93.81%
rusça	245	5.86%
Ermeni	2	0.05%
belarusça	1	0.02%
Romaniya tili	1	0.02%
digerleri/ köstermedi	10	0.24%
Er şeyni	4184	100%

İqtisadiyyat

Süt ve quş fermaları, maşina ve traktor ustahaneleri.

"Lıman" köy hocalığı birleşmesi.

Teplitsalar

«Lıman» turistik merkezi.

İçtimaiy saada obyektler

Bala bağçası.
«Lımanskiy litsey» kommunal müessisesi.
Klub ola.
Alış-veriş yeri (Posad, Kiset, kantselâriya mahsulatları, qavehane, perron, çeçek tükânı, balıqçılıq tükânı, bağçacılıq tükânı)
Oyun meydançığı.
İsbatlav yeri.
«Smaq» tükânı.
Ulu Vatan cenki iştirakçilerine bağışlanğan toplu mezarlıq ve abide olğan kiçik park
«Vedmedıq» adlı ötmekhane
"Miks&Fud" qavehanesi.

Hatıralar

Görila dolina yolu — Harkov vilâyetinde tuzlu sazlıqlarnıñ yekâne ayrıca yeri ve Avropada tuzlu sazlıqlarnıñ eñ şimaliy noqtasıdır
Haçqa köterilüv kilisesi.
OKU-nıñ Aziz Alla Anasınıñ Şefaatı Kilisesi.
Sovet askerleriniñ toplu qabri. 156 asker defn etildi.
Natsizm qurbanlarınıñ toplu qabri. 4 köy sakini kömüldi.
İ. N. Şalâpinniñ qabri, üyken leytenant.
V. İ. Leninniñ abidesi (dekommunizatsiya vaqtında yıqılğan)
Qasaba eki qatlı: tunç devri ve Saltiv devri.

Belli insanlar

Doğğanlar

Ölena Mikolavna Semenog – pedagogika ilimleri doktorı, professor, aliy zenaat (filologik) tasilniñ nazariyesi ve usulları, ilmiy til medeniyeti, ukrain tilini ögretüv usulları, etnolingvistik didaktika, ukrain linguologiyası boyunca ilmiy araştırmalarnıñ müellifi.