Eşmırza Oysullı
| Eşmırza Oysullı | |
|---|---|
| Doğğan künü | 1803 |
| Zenaatı | şair |
Eşmırza Oysullı ya da Eşmırza Qart (1803 - 1883) - belli Qırımtatar halq şairi (keday), çıñcısı.
Eşmırza qart 1803 senesi Keriç yarımadasındaki Oysul köyünde, fuqare qorantasında doğa. Faqır ömür keçirgen bu istidatlı keday köy-köyden yürip, özü uydurğan yırlarını yırlay. Onıñ yırları. çarlıqqa, eziyetke qarşı doğrultılğandır.
Eşmırzanıñ icadı yazılı olaraq degil de, ağızdan-ağızğa avuşuv neticesinde halq arasında keniş tarqağandır. Onıñ yırları Qırımnıñ çöl taraflarında ve Keriç yarımadasında yaşağan qırımtatarlar arasında saqlanıp qaldılar. Qırım destanları, halq ikâyelerini yahşı bile edi. Eserlerinde Qırımdan Rusiye ordusına askerge alıp ketilgen yaşlarnı, qırımtatar icretini, halqqa yapılğan zulümni, mırzalarnıñ yapqan aqsızlıqlarnı, halqnıñ istek ve tüşüncelerini añlattı.
Eşmırza qartnıñ közleri körmey edi. Onı elinden cetep yürgenler. Öyle alicenap insanlardan biri Qırımnıñ Ağırmaq Eli köyünden Qulmambet Bekmambet olıp, soñundan onıñ özü de belli folklorcı, masal aytıcı olıp yetişti. Eşmırza qartnıñ ekseriy şiirleri onıñ ağzından yazılıp alınğandır.
Cenkten evel Eşmırza kedaynıñ yaratıcılığınen A.S. Puşkin adına Qırımtatar tili ve edebiyatı ilmiy-tedqiqat institutı oğraştı. 1940 senesi institut folklorcı Baqı Ğaziyevniñ "Halq şairi Eşmırza" adlı kitabını neşir etti. Bu kitapqa Eşmırza qart aqqındaki maqalenen beraber, kedaynıñ bazı şiirleri de kirsetildi.
İcrette neşir etilgen "Edebiyat hrestomatiyası" (Taşkent, 1971) kitabına Eşmırza qartnıñ "Soldatlıq aqqında" serlevalı şiiri kirsetildi.
Eşmırza qart 1883 senesi vefat etken.
Bağlantılar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- Alem-i Medeniye kitaphanesinde Eşmırzanıñ şiirleri 1 oktâbrniñ 2020 s. arhivlengen.