İosif Stalin

İosif Stalin
gürcice იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი rusça Иосиф Виссарионович Джугашвили
Doğma adı	gürcice იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი
Doğğan künü	1878 dekabr 18(1878-12-18)[…]
Doğğan yeri	Gori[d], Tiflis Governorate[d], Caucasus Viceroyalty (1801-1917)[d], Rusiye imperiyası
Ölgen künü	1953 mart 5(1953-03-05)[…] (74 yaşında)
Ölgen yeri	Kuntsevo Dacha[d], Volynskoe[d], Moskva vilâyeti, Rusiye Şuralar Federativ Sotsialist Cumhuriyeti, Şuralar Sotsialist Cumhuriyetleri Birligi
Memleketi	Rusiye imperiyası  Rusiye Sotsialist Federativ Şuralar Cumhuriyeti[d]  Şuralar Sotsialist Cumhuriyetleri Birligi
Zenaatı	siyasetçi, inqilâpçı, publitsist, devlet erbabı, lisaniyatçı (lingvist)
Baba	Besarion Jughashvili[d]
Ana	Keke Geladze[d]
Ömür arqadaşı	Ekaterina Svanidze[d] ve Nadezhda Alliluyeva[d]
Balalar	Yakov Dzhugashvili[d], Konstantin Kuzakov[d], unnamed boy Jughashvili (1916)[d], Alexander Davydov[d], Vasily Dzhugashvili[d], Artem Sergeev[d] ve Svetlana Alliluyeva[d]
Mukâfatlar	Time Person of the Year[d] (1939) Time Person of the Year[d] (1942) honorary citizen of Prague[d] (1946 — 1990) honorary citizen of České Budějovice[d] (1945 — 2017) honorary citizen of Chrudim[d] (1945 İyül 27 — 2019) honorary citizen of Budapest[d] (1948)
Avtograf
Медиафайлы на Викискладе

İosif Vissarionoviç Stalin (aqqıqıy soyadı — Cugaşvili, fırqaviy lağap — Koba; gürcice იოსებ ჯუღაშვილი; 1878, Rusiye İmperiyası — 1953 Şuralar Sotsialistik Cumhuriyetleri Birligi) — Rusiye ve gürci inqilâpçısı, şuralar erbabı, ŞSCBniñ diktatorı, hırsız, halqara cinayetçi. Rus şovinisti ve imperialisti.

Qırımtatarlar, ukrainler, çeçenler ve başqa halqlarnıñ soyqırımı teşkil etken.

1928 - 1933 ss. — turuşı kollektivleştirüv, 1929 - 1941 ss. — sanayılaştıruv. Bu siyasetler kerçekleştirüv vaqtında millionlağan kişi öldi.

1939 senesiniñ avgustında Stalin ükümeti Hitler ükümetinen beraber «Agressiya bulunmağan añlaşmanı» (gizli protokolnen) tizgendi, sentâbrda Stalin Hitler ile Lehistanğa ücüm etti. Katında o 30 000 leh zabitin qurşun cezası teşkil etken. Noyabrda basqıncılıq cenk Finlandiyağa qarşı başladı, amma o Stalinğa pek oğursız (bu cenkte ~200 000 rus ve ~25 000 fin öldi) oldı.

1939 s. - 1945 s. — Ekinci Cian cenki, Stalin bu cenkte yuqarı baş komandan olğan edi (27 000 000 ölgen şuralar adamı — tek arbiy ğayıplar).

1946 s. - 1953 s. — Stalinizmniñ apogeyi, kütleviy repressiyalarnıñ devami.

1953 s. — ölüm.

Bugün

2020 s. Rusiyede Stalini taqdirlev 70%.

İhtar

Bu tamamlanmağan bir maqaledir. Onı tüzetip ya da tamamlap Vikipediyağa yardım ete bilesiñiz.