Yedi Cami
Yedi Cami — Uluğ Ulus ve XIII-XVII asırlardaki Qırım hanlığı devirlerinden qalğan qasaba, o, Taz dağ töpesinde ve onıñ etraflarında, Zaporojye vilâyetiniñ Orehov rayonınıñ zemaneviy Yurkovka köyü yanında mevcut edi. Ticaret, zenaat ve diniy merkezi müimdir.
Tarih
[deñiştir | kodunı deñiştir]Rus menbalarında şeerniñ adı Konskiye Vodı ([Konskaya] özeniniñ eki yalısında yerleşken), arap haritalarında Nekropol (Ölülerniñ şeeri) olaraq belgilengen, italyanlar ise onı Yedi Cami dep adlandırğanlar. Şeerde yedi musulman diniy binası bar edi.
Yedi Cami Büyük yipek yoluniñ bir pıtağında yerleşe edi, şeerden Qırımdan Qıtayğa kervanlar keçe ve aksine.
Yedi Caminiñ ealisi qırımtatarlar, monğollar, ruslar (ukrainler) edi.
Şeerniñ yıqılması İpek yolunıñ emiyetini coymasınen bağlıdır. O, Volga ve Dnepr vilâyetleriniñ bütün çöl şeerlerini yoq ettirgen Timur Tamerlannıñ devrinde yıqıcılıqqa oğradı, çünki Çingizhannıñ iradesine köre, bu yerlerde monğollar yaşamamaq kerekler - Tamerlan atta monğol olmağanına baqmadan.
Lâkin daa XVII asırda noğay tatarları ve Zaporojye kazakları arasındaki sıñır Yurkovkadan şimalde, Konsk özeni boyu keçkende, Şavrova Moğıla töpesinde tatar qalesi ve cami olğan aul bar edi.
Endi taşlanğan şeer ekinci kere XVIII asırnıñ ekinci yarısında rus ordusı askerleri tarafından yıqıldı.
Şimdi tek yer astında saqlanğan şeyler saqlanıp qaldı.
Arheologik qazılmalar
[deñiştir | kodunı deñiştir]Tarihiy diqqatqa lâyıq yerni ilk kere 1993 senesi Zaporojye rayon müzeyi mütehassısları taptılar, olar o yerlerde arheologik ekspeditsiya keçirdiler. Lâkin 1990-ncı seneleri ağır iqtisadiy vaziyet sebebinden bütün işler toqtatıldı. 2007 - 2008 seneleri qasabanıñ arheologik araştırması keçirildi, anda qasaba 20 gektarğa yaqın yerni qaplap alğanı ve öz suv resursı, mezarı, balaban camileri, hamam ve zenaat ustahaneleri olğanı tapıldı. Arheologlar keşyu mahsulatlarını ve şarqiy nağışlarnen taşlarnı taptılar.
Bundan da ğayrı, 2005 senesi arheologlar şarqiy nağışlarnen yaraştırılğan sutunnıñ parçasını taptılar. Eski Qırımdaki Han Özbek Camisi sutunlarına pek beñzey edi.
Arheologlar caminiñ temelini de qazdılar.