Reşid Mediyev

Reşid Mediyev
Doğğan künü	1880
Doğğan yeri	Or uyezdi[d], Tavriya guberniyası, Rusiye imperiyası
Ölgen künü	1912 mayıs 6(1912-05-06) ya da 1912 mayıs 16(1912-05-16)
Memleketi	Rusiye imperiyası
Zenaatı	siyasetçi
Медиафайлы на Викискладе

Abdureşid (Reşid) Mediy oğlu Mediyev (1880 s. — 1912 s.) — qırımtatar cemaat erbabı ve siyasetçisi. Rusiye İmperiyası ekinci Devlet dumasınıñ deputatı.

Tercimeial

Abdureşit (Reşit) Mediyev 1880 senesi Or şeerinde, fuqare qorantasında dünyağa kele. On yaşında ekende, Reşit babasından öksüz qala. Qorantanıñ dostu Ali Bodaninskiy onı ocalar seminaryasına oqumağa kirsete. Seminaryanı 1902 senesi alâ işaretlernen bitire ve Qarasuvbazarda ocalıq yapıp başlay.

Anda belli ziyalılarnen tanış ola. Bu adamlarnıñ yardımlarınen Reşit Mediyev nevbetteki saylavlarda Qarasuvda ilki kere qırımtatarlardan şeer golovası olaraq saylana. Aynı zamanda o Tavriya guberniyasından Rusiyeniñ II Devlet dumasına delegat saylana. Böyleliknen Mediyev Devlet Dumasına kirgen birinci qırımtatar deputat olğan edi.⁣

Mediyevni Yaş Tatarlar areketinde eñ tesirli şahsiyeti dep tanımaq mümkün. Abdureşit beyniñ Qarasuvbazarda yaşağanı içün, bu şeer Yaş Tatarlarnıñ merkezi oldı. 1905 senesi ilk qış ayınıñ 31-nde ötkerilgen umumhalq toplaşuvda bir Cemiyet-i Hayriye qurulması qararı berilgen edi. Bu cemiyetniñ maqsadı yañı usulda çalışqan mektep ve ruşdiyelerni açmaq ve yaş istidatlı qırımtatarlarnı Türkiyege yollap oqutmaq edi. ⁣

1906 senesinde Reşit bey ‘Vatan Hadimi’ adlı gazetasını açqan ve Asan Sabri Ayvazovnen bu gazetanı 1908 senesine qadar alıp barğan edi. 1907 senesi aftada eki kere çıqqan ‘Musulmannıñ sesi’ serlevalı rus tilinde yazılğan gazetasını da çıqartqan edi. Zamanında Mediyevniñ maqaleleri Pariste neşir olunğan ‘Musulman’ adlı mecmuasında ve Bakuda çıqqan ‘Kaspiy’ gazetasında basılğan edi.⁣

Abdureşit Mediyevniñ ziyalılarnı teatr işine celp etüvi, keniş publitsistik faaliyetinen edebiyatımıznıñ o devirdeki inkişafına qoşqan issesi ve yaş istidatlarnıñ östürmesinde işleri diqqatqa lâyıqtır.

Reşid Mediyev (gazetanen sağ tarafında tura)

Abdureşit bey Mediyev ağır hastalıqtan 1912 senesi vefat etti.⁣

Menbalar

• Боиович М. М. Члены Государственной думы (Портреты и биографии). Второй созыв. М.: Тип. Товарищества И. Д. Сытина. 1907. С. 333. (rus.)
• Усманова Д. М. МЕДИЕВ Решид Медиевич // Государственная дума Российской империи: 1906—1917. Б. Ю. Иванов, А. А. Комзолова, И. С. Ряховская. Москва. РОССПЭН. 2008. 8 noyabrniñ 2019 s. arhivlengen. C. 366. (rus.)
• Медиев, Абдурешид Медий-оглы // Крымология 8 avgustnıñ 2017 s. arhivlengen. (rus.)
• QARASUVBAZAR: Абдурешид Медиев (1880—1912) (rus.)
• Ислам для всех! — Абдурешид Медиев — выдающийся сын крымскотатарского народа (rus.)
• Visit Petersburg — Абдурешид Медий-оглы Медиев 8 noyabrniñ 2019 s. arhivlengen. (rus.)
• Армянск Информационный — Медиев Абдурешид (Решид) Медий-оглы (1880 — 16.05.1912) (rus.)
• Areket Vaqtı (chr., rus.)