Qırımtatar milliy urbası
Qırımtatar milliy urbası — Qırımtatarları halq taqımıdır. Onıñ içinde tabiiy bez, el tikme, çeşit dekoratsiya ve ince mücevher işleri bar. Qırımtatarlarnıñ kostüminiñ müim bir hususiyeti - etraf ile harmoniyadır[1].
Qadın kostyumı
[deñiştir | kodunı deñiştir]Qırımtatar qadınlarınıñ kostyumı bayram ve ev (er kün) terkibine bölünmekte. Nişanlı ya da merasim kostüminde, parça, yırtıcı ve oksamit kibi paxtalar ola. Böyle kostüm adetince qol ve göğüs üzerinde tikme ile süslenir, küçük eşyalar ya da inciler qullanıla. Qadınlarnıñ er künki kostümleri adetince ucuz parçalardan yapılğan keñ-küreklik ve halat taqımlarından ibaret edi. Ev kostyumı küçük resimler ile süniledi. Kıyafetniñ üstünde paltarlar kiygen ediler. Başına beyaz bir saç, bazen de bir süslü bir bezege bağlanırdılar. Ellerniñ quçaqları qolları tikilgen ⁇ elk'apik manjetlernen gizlenilgen edi. Kıyafet astında bir şerke ve pantolon kiyindi.[1]
Qırımtatar qadınlarınıñ başqa bir müim qısm qısm qısmı - yüzeq qurtası "saltа markа". Bu paltonun qolları yelpazadan biraz aşağı. Onıñ üstünde "shal" sıcaq yünlük qoruğu taşıy ediler[1]
Baş kiyimler
[deñiştir | kodunı deñiştir]Qırımtatarlarnıñ eñ müim urbalarından biri, geometrik yaraştırılğan "marama" şalıdır. Çatırlar ağ ya da tereknen sızılğan edi. Maramnı evli qadınlar ya da yaş qadınlar taşıy edi. Genç qızlarnıñ başları "firlanta" ya da "şerbentti" şal ile örtülgen edi. Çulnıñ kenarlarında ince iplikten tikilgen örme bar edi. Ornament tek tekrarlanğan elementten ya da B şekilli kompozitsiyadan ibaret edi.
Qırımtatar qadınlarnıñ baş kiyimleri "fes" şeklinde şekil alğanda, bütünletilgen konusnıñ alt qısmını teşkil ete. Bu, tikme ve para ile bezilgen küçük şapka. Yüzniñ boyu qadın qolınıñ dört parmağı olmalı, başında yahşı tutmalı. Fes balalıqtan berli taşıdı.
Ayaqqabılar
[deñiştir | kodunı deñiştir]Qırımtatarlarnıñ ağaç sandalları "nalin" adlana ediler, olar yapon getasına oşağan ediler. Nalinilar tualetke, yuvma ve çölge çıqmaq içün kiyimler kiygen ediler. Çöllerde yüksek ağaç platforması bar edi. Qadınlarnıñ soyunması da yımşaq terinden yüzleri bozulğan ayaqqabılar ya da yımşatılğan sabınoñ çuvalları ile ibaret edi[1]
Belge
[deñiştir | kodunı deñiştir]Qırımtatar qadınlarınıñ bir müim hususiyeti "k'uшак'" kemeridir. O, belli bir simvolik manasını taşıy, qıznıñ içtimaiy statusını köstere. Belge bezetmek içün mücevherler çalışa; pleyka, em tam bir filigran, em de metaldan yapılğan karbon ola bile. Belniñ merkeziy qısmı qovulğa qoyulmalı. Başqa bir aksesuar - göñül, V-keşelüklük ya da Gerdanlik. Bu, bir qaç sırağa qoyulğan paralardan ya da bir incirnen şekillendirilgen bir ağdan ibaret.[1]
Notlar
[deñiştir | kodunı deñiştir]Кадырова А. Я. Синтез традиций и современности в крымскотатарском костюме [Arhivlengen 29 червня 2020 у Wayback Machine.] // Таврический научный обозреватель. 2016
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Кадырова А. Я. Синтез традиций и современности в крымскотатарском костюме 29 червня 2020 arhivlengen. // Таврический научный обозреватель. 2016