Fikir etüv

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Rodenniñ "Mütefekkir"i, 1888

Fikir etüv -  aqiqatlar, malümatlar, duyğularnıñ bir bütün ve muntazam bilgilerine çevirilüv esnası. Fikir etüv, insannıñ esas hususiyeti ola ve işte bu esaslığı sebebinden daa adiy añlamlarına esaslanıp bir şeyni tarif etmek qıyın. Fikir etüvni nasıl tayin etip añlamasına dair iç bir uzlaşması yoq.

Dialektik maddecilik, tasvir etüviniñ Lenin nazariyesini qullanaraq, fikir etüvini, insannıñ miyinde, nesnelerniñ vastasız ve umumiyleştirilgen tasvir etüvi kibi belgiley.  

Tüşünişniñ, onıñ fizik ve metafizik ceetlerniñ anañlavı: peyda etüvi, işlevi, lisaniyat, felsefe, ruhiyat, siñir ilimi, daneli añlıq saasında tetqiqler, ayatfenlik, içtimaiyat, kognitiv ilmi kibi çeşit türlü akademik fenlerniñ maqsadı olıp qala.

Fikir etüv, tecribeni talil etip, fikirlerde dünya imselini şekillendirip tertipke çekmege, tahmin etip areketlerni planlaştırmağa yardım ete. İnsannıñ mücerret tüşünüvine qabiliyeti, inqqiyat esnasında bayağı üstün alğan.

Felsefe tarihında "fikir etüv" añlamı[deñiştir | kodunı deñiştir]

Fikir etüv añlamı, “barlıq”, “madde”, “insan”, 'ögrenüv', “bilgi”, “ğaye” ve diger añlamlarınen sıq bir bağda bulunmaqta. O, keçmiş devirlerniñ ve zemaneviy felsefecilerniñ bilgilerindeki qavrayış sistemalarında esaslı ola. Tüşünüv añlamı ve onen bağda bulunğan “ifade etüv”, “sıma”, “sezüv”, “añlam”, “bilgi” añlamları, antik felsefecilernen (Geraklit, Anaksagor, Demokrit, Epikur, Sokrat, Platon, Aristotel ve digerleri) tizilgen.