Aqıl

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Robert Fladnıñ Utriusque cosmi maioris scilicet et minoris Metaphysica, physica atque technica Historia kitabından gravürası, 1617 senesi

Aqıl (latince ratio; yunanca νους) - insannıñ bilgi arttırıcı ve  talil etici qabiliyetlerniñ sayesinde şahısnıñ idrağını şekillengen cemisi. Aqıl ne olğanını umumiy seviyesinde qabul etilgen tarifi yoq, çünki diniy, felsefe ve ilmiy metinlerde bu añlam, türlü tarzda qabul etile ve bu saadaki er birinde bu ya da diger bir qullanuvınıñ uzun adeti bar.

Aqılnı  kögnitiv ilimi tetqiq ete..

Istılanıñ meydanğa kelüvi[deñiştir | kodunı deñiştir]

Başqa soyları, böyle kibi vazifelerden bazılarnı kimerde köstergenine baqmadan, sözni adetince insannen alâqasında qullanalar. Aqıl sözüniñ zein arhaik qarşılığı bar.

Tevratnıñ sinodal tercimesinde aqıl sözü (ilâhiy zeini), kilse slavân soyunda qalp (latince cor) kibi qayd etilgeni tecime etile (Ize 28:2). Lâkin aqıl ıstılası (latince sensum), Tevratnıñ kilse slavân tercimesinde de rastkele  (1Kor 2:16; 1Kor 14:20; Fil 4:7). Zein (latince mens) añlamağa qabiliyeti olaraq ruhuna zıtlaşa (1Kor 14:14).