Çilter Marmara
Çilter Marmara — Qırımnıñ Eski Şüli köyünden 1,5 km ğarpta bulunğan Çilter Qayanıñ uçurımındaki qoba manastırı. Çilter Qaya Qara Qoba ve Şüli vadiyleri üstündedir.
Tarih[deñiştir | kodunı deñiştir]
Çoq hristian ibadethanesi, putperestlikte aziz sayılğan yerlerde qurulğan edi. VIII asırda Şuldan qoba manastırı ile aynı vaqıtta peyda olğan Çilter Marmara da olarnıñ arasına kire. Qırımtatar tilinde çilter sözü parmaqlıq demektir. Marmara ise, dağnıñ eteginde bulunğan orta asır köyüniñ adı. Onıñ içinde 4 qatta qurulğan 50-den ziyade qoba bar: ücreler, aşhane, hocalıq ve yardımcı odalar, 4 kilse. Eskiden, olar biri-birine ağaçtan yapılğan merdivenlernen, balkonlarnen, galereyalarnen bağlanğan edi.
Araştırmalar[deñiştir | kodunı deñiştir]
Manastır aqqında birinci büyük işler A. Bertye-Delagard (1886) yazdı. O, 50 hane, bu cümleden 3 kilseni, tasvir etti. Baş ibadethanesi olaraq tetqiqatçı 30-dan ziyade metr uzunlığı ile, tabiiy qobanı belgiledi. Onıñ şarqiy tarafında apsida oyulğan edi. O, üçünci qattaki kilseni de tafsilâtlı bir şekilde araştırdı. Oña oşağanını tetqiqatçı Şuldannıñ küçük ibadethanesinde ve İnkerman-1 stantsiyasındaki ğurbetçiler kilsesinde körgen edi.
Edebiyat[deñiştir | kodunı deñiştir]
- Герцен А.Г., О.А.Махнева-Чернец. Пещерные города Крыма. – Севастополь, 2006.
- Могаричев Ю.М. Пещерные города в Крыму. – Симферополь, 2005.
- Неделькин Е.В. Пещерный монастырь Чилтер-Мармара в начале XXI века // Гуманитарные научные исследования. – 2014. – № 3. [Электронный ресурс]. URL: http://human.snauka.ru/2014/03/6154
- Горный Крым. Атлас туриста / ГНПП «Картографія», Укргеодезкартографія ; ред.: Д. И. Тихомиров, Д. В. Исаев, геоинформ. подгот. Е. А. Стахова. — К. : ДНВП «Картографія», 2010. — 112 с.