Hasselik

Hasselik - bar olğan ya da olabilgen vaziyetlerine ve obyektiv dünyasına subyektiv qıymet kesüv munasebetini ifadelegen, simpatik siñir yoruğını areketke ve vucutnıñ yaşayış faaliyetini yükselüvge ketirgen ruhiyetli esnas, vucutnıñ orta müddetli mürekkep vaziyeti. Onıñ neticesinde nefes aluv, nabız ve bez ayırıluvı ve dig., zein seviyesinde vezini, qozğaluv ve eyecanlanuv vaziyeti yükselip, küçlü duyğularda ve adette belli bir tarz alı şeklinde aks oluna. Eger hasselik şiddetli ve uzun müddetli olsa, intellektüal vazifelerniñ bozuluvı yer alır, özüni tutalmayuv ya da teren adetli areketlerge meyiller öse, şahsiyet ekileşüvi ola bile ve il.

Quvanç, qorqu, qayğı, utanuv kibi ruhiy hasselikler hususan apansızdan peyda olğanda, qalp atışlarınıñ sıqlaşmasını ya da yavaşlanmasını doğura. Hasselikler üç komponent ile tayin etilir: ruhiyede islerden keçken ya da añlanğan hasselikler ile; vucutnıñ siñir, endokrin, nefes aluv, azm etüv ve diger yoruqlarda olıp keçken esnaslar ile; ifadeli, şu cümleden bette ifadelengen hasselik taqımları ile közetile. Mütehassıslar 'hasselik', em de 'duyğu', 'eyecan', 'keyf' ve 'eyecanlanuv' añlamları arasında farq bar olğanını qayd eteler.