Eminek: Versiyalar arasındaki farq

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
Content deleted Content added
Mzekiu (muzakere | İsseler)
Deñiştirme tasviri yoq
kDeñiştirme tasviri yoq
1 satır: 1 satır:
'''Eminek Mırza''' 15. asırda Qırım hanlığına temel qoyğan sülâlerden Şırın sülâlesiniñ reisi
'''Eminek mırza''' - XV asırda [[Qırım Hanlığı]]na temel qoyğan sülâlelerden [[Şırın]] sülâlesiniñ reisi.


15. asırnıñ başlarında [[Altın Ordu]] daki taht qavğaları sebebinen bir talay boy - sülâle [[Deşt-i Qıpçaq]]tan qaçıp Qırımğa sığına edi. Bu sülâleler zaman içinde Qırımdaki ükümranlıqların tayininde quvet qazandı. Bulardan Şırın, Argun, Qıpçaq, Barın sülâleri eñ quvetlileri edi. Qırım sülale meclisinde dört qaracı dengen mınav sülâlelerniñ reisleriniñ olurı olmadan iç bir müim qarar alınamay edi. Bularnıñ içinde eñ quvetlisi 1437 senesinde Qırımğa köçgen Şırın sülâlesi edi. Bu sülâlen reisi aynı vaqıtta sülâleler meclisinede reislik ete edi.
XV asırnıñ başlarında [[Altın Ordu]]daki taht qavğaları sebebinen bir talay boy - sülâle [[Deşt-i Qıpçaq]]tan qaçıp Qırımğa sığına edi. Bu sülâleler zaman içinde Qırımdaki ükümranlıqların tayininde quvet qazandı. Bulardan [[Şırın]], [[Arğın]], [[Qıpçaq]], [[Barın]] sülâleleri eñ quvetlileri edi. Qırım sülâle meclisinde dört qaracı degen mınav sülâlelerniñ reisleriniñ olurı olmadan iç bir müim qarar alınamay edi. Bularnıñ içinde eñ quvetlisi 1437 senesinde Qırımğa köçken Şırın sülâlesi edi. Bu sülâleniñ reisi aynı vaqıtta sülâleler meclisinede reislik ete edi.


[[Cengiz Han]] tamırından kelgen I Hacı Geraynıñ hanlıq qurması Şırın sülâlesi sayesinde oldı. Eminek Mırza Qırımda en çoq lafı keçgen adam edi. Hanlıqnıñ qurulmasına temel qoyğan Şırın sülalesinden olğanı içün onıñ munasip körmegeni iç kimse tahtğa keçemay edi. Eminek Mırza I Hacı Geray vaqıtında ve onıñ vefatından soñra balaları arasındaqı taht qavgalarında müim tesiri bar edi. Nur Devletke qarşı Meñli Geraynı destekledi.
[[Cengiz Han]] tamırından kelgen [[I Hacı Geray]]nıñ hanlıq qurması Şırın sülâlesi sayesinde oldı. Eminek mırza Qırımda çoq lafı keçken adam edi. Hanlıqnıñ qurulmasına temel qoyğan Şırın sülâlesinden olğanı içün onıñ munasip körmegeni iç kimse tahtqa keçemey edi. Eminek mırza I Hacı Geray vaqtında ve onıñ vefatından soñra balaları arasındaki taht qavğalarında müim tesiri bar edi. [[Nur Devlet]]ke qarşı [[I Meñli Geray|Meñli Geraynı]] destekledi.


Eminek Mırza, [[I Hacı Geray]] han yarlıgında Qırım askeriyesiniñ başı dep körüne. Özü Osmanlı padişası Fatih Sultan Mehmedke eki kere bitik yazıp yiberdi. Devirniñ en quvetli ükümranınen doğrudan muhatap ola bilmesi, Eminek Mırzanıñ Qırımda tesirin köstermekte. Mınav bitiklerden ekincisinde Meñli Geraynı [[Qırım]]ğa yibermesin ve oña özüniñ sözünden çıqmamasın padişadan tembilemesin istiy.
Eminek mırza, I Hacı Geray han yarlığında Qırım askeriyesiniñ başı dep körüne. Özü [[Osmanlı]] padişası [[Fatih Sultan Mehmed]]ge eki kere bitik yazıp yiberdi. Devirniñ quvetli ükümranınen doğrudan muhatap ola bilmesi, Eminek Mırzanıñ Qırımda tesirini köstermekte. Mınav bitiklerden ekincisinde Meñli Geraynı [[Qırım]]ğa yibermesini ve oña özüniñ sözünden çıqmamasını padişadan tenbilemesini istey.


==Menbalar==
==Menbalar==

Saifeniñ 20:12, 2009 s. iyülniñ 22 tarihındaki alı

Eminek mırza - XV asırda Qırım Hanlığına temel qoyğan sülâlelerden Şırın sülâlesiniñ reisi.

XV asırnıñ başlarında Altın Ordudaki taht qavğaları sebebinen bir talay boy - sülâle Deşt-i Qıpçaqtan qaçıp Qırımğa sığına edi. Bu sülâleler zaman içinde Qırımdaki ükümranlıqların tayininde quvet qazandı. Bulardan Şırın, Arğın, Qıpçaq, Barın sülâleleri eñ quvetlileri edi. Qırım sülâle meclisinde dört qaracı degen mınav sülâlelerniñ reisleriniñ olurı olmadan iç bir müim qarar alınamay edi. Bularnıñ içinde eñ quvetlisi 1437 senesinde Qırımğa köçken Şırın sülâlesi edi. Bu sülâleniñ reisi aynı vaqıtta sülâleler meclisinede reislik ete edi.

Cengiz Han tamırından kelgen I Hacı Geraynıñ hanlıq qurması Şırın sülâlesi sayesinde oldı. Eminek mırza Qırımda eñ çoq lafı keçken adam edi. Hanlıqnıñ qurulmasına temel qoyğan Şırın sülâlesinden olğanı içün onıñ munasip körmegeni iç kimse tahtqa keçemey edi. Eminek mırza I Hacı Geray vaqtında ve onıñ vefatından soñra balaları arasındaki taht qavğalarında müim tesiri bar edi. Nur Devletke qarşı Meñli Geraynı destekledi.

Eminek mırza, I Hacı Geray han yarlığında Qırım askeriyesiniñ başı dep körüne. Özü Osmanlı padişası Fatih Sultan Mehmedge eki kere bitik yazıp yiberdi. Devirniñ eñ quvetli ükümranınen doğrudan muhatap ola bilmesi, Eminek Mırzanıñ Qırımda tesirini köstermekte. Mınav bitiklerden ekincisinde Meñli Geraynı Qırımğa yibermesini ve oña özüniñ sözünden çıqmamasını padişadan tenbilemesini istey.

Menbalar

  1. A. Melek Özyetgin, Altın Ordu, Kırım ve Kazan sahasına ait yarlık ve bitiklerin dil ve üslup incelemesi, TDK yayınları 1996
  2. Akdes N. Kurat, IV-XVIII yüzyıllarda Karadeniz kuzeyindeki türk kavimleri ve devletleri. 1972