Hayrettin Karaca
| Hayrettin Karaca | |
|---|---|
| türkçe Hayrettin Karaca | |
 | |
| Doğğan künü | 1922 aprel 4[1] |
| Doğğan yeri | |
| Ölgen künü | 2020 yanvar 20 (97 yaşında) |
| Ölgen yeri | |
| Memleketi | |
| Zenaatı | iş adamı, çevre müiti qorçalayıcı |
| Mukâfatlar | |
 Медиафайлы на Викискладе | |
Hayrettin Karaca (1922-2020) - belli Türkiyedeki qırımtatar tamırlı cemaat erbabı ve ekolog.
Hayrettin Karaca 1922 senesi Bandırmada dünyağa keldi. Babası Hocazade Halil Efendi, anası Zehra hanım olıp ekevi de qırımtatar muaciri edi. Litseyni bitirgen soñ ailesiniñ triko örme işiniñ başına keçip, onı Türkiyeniñ eñ müim sanayı şirketlerinden birevi yaptı. Lâkin onıñ maqsadı sanayıcı olmaq yerine topraqnen oğraşmaq edi. Bu sebepnen işini ailesine taşlap, Yalovadaki Karaca Arboretumnı qurdı. Bu vaqıtta bu yerni dünyadaki bütün botanikacılar bile. 14000 çeşit ösümlik barındırğan bu yer aynı zamanda telükedeki türler içün bir ösümlik qoruma yeri. Hannover Universitetinden Ekologiya professorı Frants H. Meyer Hayrettin Karacadan "Şimdige qadar iç bulay özüniñ çıqarını tüşünmeden özüni insanlıqnıñ faydasına çalışmağa adağan birevnen rastlaşmadım." dep ayta. Hayrettin Karaca TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) Vaqfınıñ temelcilerinden biridir. Ösümlik toplamaq ğayesinen Türkiyeni qarış-qarış dolaşqan Hayrettin Karaca, eroziya meselesini ebatlarını körgende, mevzunıñ müimligini er keske añlatmaq ve qavratmaq kerek olğanına qarar berdi. Topraq eroziyasına qarşı tırışuvı sebebinen “Erozyon Dede” , “Topraq Baba” dep añılıp başlandı. Soñki vaqıtlarda tüketim iqtisadına qarşı turuşı, onıñ bir diger içtimaiy işidir. Sade yetkeni qadar tüketmeni er yaqa caymağa tırışa. Üstündeki cartı urbalarınen eñ müim toplaşuvlarğa qatıla. Bu oğraşlarından soñ oña Türkiyeniñ Gandisi dep aytılıp başlandı.
Mukâfatlar
[deñiştir | kodunı deñiştir]Hayrettin Karaca mına bu işleri sebebinen pek çoq mukâfat aldı. Olardan bazıları aşağıda kösterile.
- Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından Fahri Doktora 1990
- Birleşmiş Milletler Çevre Programının 'Global 500 Roll of Honour' mükafatı 1992
- Çevre Bakanlığı tarafından "Çevre Beratı" 1992
- Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından verilen'Çevre Mükafatı 1993
- Uluslararası Lions Club tarafından 'Melvin Jones Fellow Mükafatı 1994
- Çevre Bakanlığı tarafından "Üstün Hizmet" mükafatı 1994
- ODTÜ tarafından 'Felsefe Onur Doktorası' 1995
- Ege Üniversitesi "Fahri Doktora"sı 1995
- Milli Olimpiyat Komitesi "Fair Play" mükafatı 1996
- Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı "Hoşgörü Mükafatı" 1996
- Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından "Şeref Üyeliği Beratı" 1997
- Kırıkkale Üniversitesi ilk Fahri Doktora unvanı 1997
- Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat mükafatı 1997
- ÇEVRETED tarafından "Çevreted 97 Onur Mükafatı" 1997
- Çanakkale 18 Mart Üniversitesi "2000 Yılının Öncüleri" mükafatı 1998
- Genç Hukukçular Derneği tarafından "Yılın Yurttaşı"mükafatı 1998
- Türkiye Çocuk Dergisi tarafından Babalar günü nedeniyle "Toprak Baba" unvanı 1998
- Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Mükafatı 1998
- BİLSES Vakfı "Çevre Mükafatı" 1998
- Ankara Çankaya İzci Grubu tarafından "Yılın Doğa Dostu" Mükafatı 1998
- Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından "Yılın Adamı" Mükafatı 1999
- Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından "1998 Türk Dünyasına Hizmet Mükafatı" 1999
Bağlantılar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- Hayrettin Karaca Deñişik bir Sitosman yırı
- Hayrettin Karaca 18 fevralniñ 2009 s. arhivlengen.
- Hayrettin Karaca
- ↑ Hayrettin Karaca // Munzinger Personen (нем.)